Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία είναι μια βραχεία, εστιασμένη ψυχοθεραπεία και μπορεί να εφαρμοστεί σε μια ποικιλία προβλημάτων, περιλαμβάνοντας την κατάθλιψη, το άγχος, τον θυμό, τα προβλήματα γάμου, τις φοβίες, τα προβλήματα διατροφής, τη διαχείριση προβλημάτων συμπεριφοράς σε παιδιά και εφήβους κ. α. Η θεραπεία είναι εστιασμένη στο εδώ και τώρα των προβλημάτων του θεραπευόμενου, στο πώς σκέφτεται, πώς αισθάνεται, πώς συμπεριφέρεται και πως επικοινωνεί στο παρόν.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει πως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία είναι η πρώτη θεραπεία εκλογής σε μια μεγάλη ποικιλία ψυχολογικών προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων και όλων των προαναφερθέντων. Επιπρόσθετα, τα άτομα εκπαιδεύονται στην αυτοβοήθεια και έτσι είναι ικανά να διατηρήσουν την βελτίωση τους ακόμα και όταν η θεραπεία έχει τελειώσει. Ουσιαστικά, ο θεραπευόμενος τελειώνοντας τη θεραπεία, μαθαίνει να γίνεται ο θεραπευτής του εαυτού του.
Στην αρχή της θεραπείας συνήθως ζητείται από τον θεραπευτή η συμπλήρωση ερωτηματολογιών που προσδιορίζουν μια ποικιλία συμπτωμάτων και προβλημάτων. Αυτά τα ερωτηματολόγια εκτιμούν την κατάθλιψη, το άγχος, το θυμό, τους φόβους, σωματικά συμπτώματα, την προσωπικότητα και τις σχέσεις. Στόχος αυτής της εκτίμησης είναι να συλλέξει ο θεραπευτής κάποια στοιχεία που αφορούν το άτομο, έτσι ώστε να μπορέσει να το βοηθήσει πιο στοχευμένα και μεθοδικά, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση είναι συνεργατική. Θεραπευτής και θεραπευόμενος διαμορφώνουν ένα πλάνο θεραπείας που στόχο έχει την υλοποίηση των αιτημάτων του θεραπευόμενου, εφόσον συμφωνήσει και ο θεραπευτής ότι μπορεί να τον βοηθήσει σ’ αυτά που ζητά. Στην πορεία της θεραπείας γίνεται επαναξιολόγηση της πορείας και των στόχων έως ότου ο θεραπευόμενος πετύχει το αποτέλεσμα που επιθυμεί.
Δείτε ένα βίντεο που εξηγεί με πολύ εύστοχο τρόπο το τι είναι ψυχοθεραπεία